ఆర్థికాభివృద్ధి డొల్లే

. మోదీ ప్రభుత్వానివి ప్రగల్భాలే
. నానాటికీ పెరుగుతున్న నిరుద్యోగం
. ఉపాధి దొరికినా కొద్ది వేతనమే
. నిరాశలో పట్టణ యువత

న్యూదిల్లీ : దేశంలో ఆర్థికాభివృద్ధి పరుగులు పెడుతోంది… ఉద్యోగ, ఉపాధి కల్పన కొంత పుంతలు తొక్కుతోంది. ప్రపంచ దేశాలన్నీ మనవైపే చూస్తున్నాయ్‌… ఇవీ కేంద్రంలోని మోదీ నేతృత్వంలోని బీజేపీ ప్రభుత్వం పలుకుతున్న ప్రగల్భాలు. దేశ ఆర్థిక ఆరోగ్యం అంతా సవ్యంగానే ఉందని, కోవిడ్‌`19 మహమ్మారిని సైతం ధైర్యంగా అధిగమించామంటున్న పాలకుల లెక్కలు… మాటలు కచ్చితంగా తప్పేనని, అంతా మాయేనని వాస్తవ పరిస్థితులు స్పష్టం చేస్తున్నాయి. దేశంలో నిరుద్యోగం నానాటికీ పెరిగిపోతోంది. పట్టణ యువతకు కొన్ని ఉద్యోగాలే లభిస్తున్నాయి. అవి కూడా అతి తక్కువ వేతనానికి మాత్రమే. గత ఏడాది ప్రారంభంలో ఎలక్ట్రికల్‌ విడిభాగాల తయారీ సంస్థలో ఉద్యోగం పొందిన రవి వర్మ… నవంబరులో కంపెనీ అనేక ఎగుమతి ఆర్డర్‌లను కోల్పోయినప్పుడు ఉద్యోగం నుంచి తొలగించబడ్డాడు. అతను ద్విచక్ర వాహన స్కూటర్‌ కొనడానికి తీసుకున్న లక్ష రూపాయల రుణాన్ని తిరిగి చెల్లించలేక నిరుద్యోగిగా మిగిలిపోయాడు. ప్రపంచ మందగమనం ఎగుమతులను దెబ్బతీసినందున ఉద్యోగాలు కోల్పోయిన వేలాది మంది భారత కార్మికులలో వర్మ ఒకరు. అయితే మహమ్మారి తర్వాత దాదాపు 2 కోట్ల మంది కార్మికులు ఉద్యోగ మార్కెట్‌లోకి తిరిగి ప్రవేశించడం సమస్యను తీవ్రతరం చేసింది. దేశంలో పెరుగుతున్న నిరుద్యోగం, కోవిడ్‌`19 మహమ్మారి నుంచి ఆర్థిక వ్యవస్థ ఆరోగ్యంగా పుంజుకుంటోందని సూచించే ఇతర సూచికలను తప్పుబడుతోంది. బదులుగా, పని కోసం వెతుకుతున్న వ్యక్తుల పెరుగుదల, వారిలో చాలామంది గ్రామీణ వలసదారులు, వినియోగం, దీర్ఘకాలిక వృద్ధి అవకాశాల గురించి ఆందోళనలను లేవనెత్తారు. ఉత్తర భారతదేశంలోని పారిశ్రామిక పట్టణం ఫరీదాబాద్‌లోని తన ఒక గది ఇంటికి దగ్గరగా ఉన్న ఒక కమ్యూనిటీ సెంటర్‌లో చదువుతున్న హిందీ భాషా వార్తాపత్రిక నుంచి చూస్తూ… ‘నేను రెండు నెలలుగా ఉద్యోగం కోసం వెతుకుతున్నాను’ అని వర్మ చెప్పాడు. ‘త్వరలో ఉద్యోగం రాకుంటే నేను లోన్‌ డిఫాల్ట్‌ అయ్యే ప్రమాదం ఉంది’ అని అన్నాడు. డిసెంబరులో పట్టణ నిరుద్యోగిత రేటు 10.1 శాతానికి పెరిగింది. సెంటర్‌ ఫర్‌ మానిటరింగ్‌ ఇండియన్‌ ఎకానమీ (సీఎంఐఈ) వివరాల ప్రకారం, మహమ్మారి సంవత్సరాల్లో పట్టణ నిరుద్యోగం ఎక్కువగా లాక్‌డౌన్‌ల కారణంగా పెరిగింది. కానీ అంతకు ముందు ఇది 6-7 శాతం మధ్య ఉంది. గతంలో 2016 ఆగస్టులో 11.2 శాతం గరిష్ఠ స్థాయికి చేరుకుంది. ‘డిసెంబరులో దాదాపు 3.7 కోట్ల మంది కార్మికులు పని కోసం వెతుకుతున్నారు’ అని సీఎంఐఈ మేనేజింగ్‌ డైరెక్టర్‌ మహేష్‌ వ్యాస్‌ తెలిపారు. మహమ్మారి భయాలు సడలించడంతో మహిళా కార్మికులు, గ్రామీణ యువత తిరిగి లేబర్‌ మార్కెట్‌లోకి రావడంతో కార్మిక శక్తి భాగస్వామ్య రేటు పుంజుకుంది. జూన్‌, 2021 తర్వాత మహమ్మారి ఉధృతంగా ఉన్న సమయంలో ఇది అత్యధిక నిరుద్యోగుల సంఖ్య అని ఆయన తెలిపారు. కాగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా, అమెరికా, యూరప్‌లో మాంద్యం గురించి పెరుగుతున్న భయాల మధ్య భారతదేశం ‘ప్రకాశవంతమైన ప్రదేశం’ అని పాలకులు చెప్పుకొస్తున్నారు. కానీ వృద్ధి రేటుపై ఆందోళనలు వెంటాడుతున్నాయి. కంపెనీలు విదేశీ డిమాండ్‌లో క్షీణతను ఎదుర్కొంటున్నందున ఇంజనీరింగ్‌, టెక్స్‌టైల్‌, సాఫ్ట్‌వేర్‌ వంటి ఎగుమతి ఆధారిత తయారీ రంగాలలో నియామకాలు మందగించాయి. తయారీ వస్తువుల ఎగుమతులు పడిపోవడంలో ఇది ప్రతిబింబిస్తోంది. ఇది డిసెంబరులో సంవత్సరానికి 12.2 శాతానికి తగ్గింది. ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోదీకి అధిక ద్రవ్యోల్బణంతో పాటు నిరుద్యోగం ప్రధాన సవాలుగా ఉంది. ఈ ఏడాది చివరిలో జరిగే రాష్ట్రాల ఎన్నికలలో, 2024 మధ్యలో జరిగే సాధారణ ఎన్నికలలో ఇది తగిన మూల్యం చెల్లించేదవుతుందని విశ్లేషకులు తెలిపారు. నిరుద్యోగ సమస్య తీవ్రరూపం దాల్చిందని దిల్లీలోని జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ విశ్వవిద్యాలయం మాజీ ప్రొఫెసర్‌, ఆర్థికవేత్త అరుణ్‌ కుమార్‌ అన్నారు. దాదాపు 90 శాతం మంది కార్మికులకు ఉపాధి కల్పించే చిన్న వ్యాపారాలు మూతపడుతున్నాయని, పెద్ద కంపెనీలు, సేవల ద్వారా వృద్ధి నమోదవుతుందని ఆయన అన్నారు. భారతదేశ అతిపెద్ద నియామక కన్సల్టెన్సీ అయిన నౌకరీ డాట్‌ కామ్‌ సంకలనం చేసిన వివరాల ప్రకారం, బీమా, బ్యాంకింగ్‌, ఆటో రంగాలలో స్థిరంగా ఉన్నప్పటికీ, ఐటీ, సాఫ్ట్‌వేర్‌, విద్య, రిటైల్‌లలో నియామకాలు ఒక సంవత్సరం క్రితం నుంచి డిసెంబరులో 28 శాతం వరకు తగ్గాయి. 2022లో ఉద్యోగ దరఖాస్తుదారులలో దాదాపు 14 శాతం పెరుగుదలను చూసి 7.6 మిలియన్లకు ముందు సంవత్సరంతో పోల్చింది. తాజా ప్రభుత్వ గణాంకాల ప్రకారం, సామాజిక భద్రతా ప్రయోజనాలతో సంస్థల్లో చేరిన కార్మికుల సంఖ్య అక్టోబరులో వరుసగా మూడో నెలలో 0.7 మిలియన్లకు పడిపోయింది. అదే సెప్టెంబరు త్రైమాసికంలో పట్టణ కార్మిక శక్తి భాగస్వామ్య రేటు 1 శాతం పెరిగి 47.9 శాతానికి చేరింది.
బాగా చెల్లించే ఉద్యోగాలు లేవు
చాలా మంది యువ కార్మికులు తక్కువ జీతం ఇచ్చే చిన్న ఉద్యోగాలను అంగీకరించడానికి బదులుగా తమకు శిక్షణ పొందిన నైపుణ్యం కలిగిన ఉద్యోగాల కోసం వేచి ఉండటానికే ఇష్టపడతున్నట్లు చెప్పారు. ఇది హరియాణా, రాజస్థాన్‌, బీహార్‌ వంటి కొన్ని రాష్ట్రాల్లో నిరుద్యోగాన్ని రికార్డు స్థాయికి నెట్టివేసింది. హరియాణా మారుతీ సుజుకి వంటి ప్రపంచ కంపెనీలు ఉన్న తయారీ కేంద్రంగా ఉంది. మహమ్మారికి ముందు 20 శాతం నుంచి డిసెంబరులో నిరుద్యోగ రేటు చారిత్రాత్మకంగా 37.4 శాతానికి పెరిగింది. హరియాణాలోని ఫరీదాబాద్‌లోని ఒక పాలిటెక్నిక్‌ కళాశాలలో విద్యార్థిని అంజలి యాదవ్‌ మాట్లాడుతూ ‘ఎలక్ట్రానిక్స్‌లో మూడేళ్ల కోర్సు తర్వాత నాకు కనీసం 20 వేల రూపాయల జీతం కావాలి’ అని అన్నారు. ఫ్యాక్టరీలు, సంస్థలు నెలకు రూ.10 వేల నుంచి 12 వేల కంటే ఎక్కువ చెల్లించడానికి సిద్ధంగా లేవని కార్మిక సంఘం నాయకుడు మిథ్లేష్‌ కుమార్‌ అన్నారు. మరో ఉద్యోగార్ధి, ఉత్తమ్‌ శైలి, 22, ఎలక్ట్రానిక్స్‌ మెకానిక్‌గా ఉండటానికి రెండేళ్ల కోర్సు చదివిన తర్వాత తక్కువ జీతంతో కూడిన ఉద్యోగాన్ని అంగీకరించడం కంటే ‘ఇంట్లో ఉండటానికి’ ఇష్టపడతానని చెప్పాడు.
వృద్ధికి ప్రమాదం
అధ్వానమైన ఉపాధి దృశ్యం వినియోగదారుల డిమాండ్‌ను ప్రభావితం చేస్తుందని, వృద్ధి అవకాశాలను దెబ్బతీస్తుందని ఆర్థికవేత్తలు చెప్పారు. ‘ఐటీ, కొన్ని తయారీ రంగాలలో ఉద్యోగాలు కోల్పోవడం వినియోగదారుల సెంటిమెంట్‌ను దెబ్బతీసింది. గృహ వ్యయం, వ్యాపార పెట్టుబడులను దెబ్బతీస్తుంది’ అని ఫిచ్‌ రేటింగ్స్‌ ఏజెన్సీ భారత విభాగం అయిన ఇండియా రేటింగ్స్‌లో ఆర్థికవేత్త సునీల్‌ సిన్హా అన్నారు. దేశీయ, విదేశీ మార్కెట్లలో కంపెనీలకు డిమాండ్‌ మందగించడంతో మరింతగా ఉద్యోగాలు కోల్పోతామన్న భయం పెరుగుతోందని ఆయన అన్నారు. ప్రధాన ప్రతిపక్షం కాంగ్రెస్‌ పార్టీ అధినేత రాహుల్‌ గాంధీ నిరుద్యోగం, అధిక ధరలపై దృష్టి సారించారు. ఇక దేశంలో ప్రజా సమస్యలపై నిరంతరం పోరాటాలు చేస్తున్న వామపక్ష పార్టీలు మోదీ పాలనలో ఆర్థిక తీరుతెన్నులను, విభజన రాజకీయాలను ప్రశ్నిస్తూనే వస్తున్నారు. ఇదిలాఉండగా, మోదీ ప్రభుత్వం నిరుద్యోగ యువతకు హెలికాప్టర్‌ డబ్బును అందించే బదులు, ఆర్థిక వృద్ధిని పెంచి, తయారీకి తోడ్పాటు అందించడం ద్వారా ఉద్యోగాలను సృష్టించే విధానాన్ని అనుసరిస్తోందని బీజేపీ ఆర్థిక వ్యవహారాల ప్రతినిధి గోపాల్‌ కృష్ణ అగర్వాల్‌ అన్నారు.
ఆర్థిక వ్యవస్థ రికవరీ బాటలో ఉందని, ద్రవ్యోల్బణం తగ్గుముఖం పట్టిందని ఆయన అన్నారు. ‘వచ్చే నెల వార్షిక బడ్జెట్‌ మరిన్ని రంగాలకు ప్రోత్సాహకాల ద్వారా ఆర్థిక వ్యవస్థను ఉత్తేజపరిచే విధానాన్ని కొనసాగిస్తుంది’ అని చెప్పుకొచ్చారు. అయితే ఇది స్వల్పకాలంలో పని చేయకపోవచ్చునని విమర్శకులు అంటున్నారు. కొన్ని కార్పొరేట్‌లకు ఇచ్చే ప్రోత్సాహకాలు తగినంత ఉద్యోగాలను సృష్టించడం లేదని ఆర్థికవేత్త కుమార్‌ తెలిపారు.