పేదలపై వివక్ష చూపేలా చట్టాలు

ఒరిస్సా హైకోర్టు చీఫ్‌ జస్టిస్‌ మురళీధరన్‌
న్యూదిల్లీ : భారతదేశ చట్టాలు పేదల పట్ల వివక్ష చూపే విధంగా రూపొందాయని ఒరిస్సా హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి జస్టిస్‌ ఎస్‌.మురళీధర్‌ గురువారం అన్నారు. న్యాయ వ్యవస్థ… ధనికులకు, పేదలకు సమానంగా పని చేస్తుందని స్పష్టం చేశారు. ‘అట్టడుగు వ్యక్తి న్యాయాన్ని పొందేందుకు అనేక అడ్డంకులు ఉన్నాయి. విద్యావంతులైన అక్షరాస్యులకు కూడా చట్టాలు, ప్రక్రియలు రహస్యంగా ఉంటాయి. పేదల పట్ల వివక్ష చూపేలా చట్టాలు రూపొందాయి’ అని ప్రధాన న్యాయమూర్తి మురళీధర్‌ అన్నారు. ‘వ్యవస్థ పేదలకు భిన్నంగా పని చేస్తోంది. బిచ్చగాళ్ల కోర్టులు, జువెనైల్‌ జస్టిస్‌ బోర్డులు, మహిళా మేజిస్ట్రేట్‌ కోర్టులు న్యాయ వ్యవస్థతో పేదలకు ఎదురయ్యే మొదటి పాయింట్‌’ అని తెలిపారు. విద్య, ఉపాధిలో వివక్ష నిర్మూలన కోసం సంఘం అధ్వర్యంలో ‘కోర్టులో కనిపించడం : అట్టడుగు వర్గాలకు ప్రాతినిధ్యం వహించడంలో సవాళ్లు’ అనే అంశంపై నిర్వహించిన ఒక కార్యక్రమంలో న్యాయమూర్తి ప్రసంగించారు. దేశంలో న్యాయం ఎంత అన్యాయంగా ఉంటుందో గణాంకాలు రుజువు చేస్తున్నాయని జస్టిస్‌ మురళీధరన్‌ పేర్కొన్నారు. దేశంలోని 3.72 లక్షల మంది విచారణ ఖైదీల్లో 21 శాతం మంది, 1.13 లక్షల మంది ఖైదీల జనాభాలో 21 శాతం మంది షెడ్యూల్డ్‌ కులాలకు చెందినవారు. అలాగే, 37.1 శాతం మంది దోషులు, 34.3 శాతం మంది విచారణ ఖైదీలు ఓబీసీలు. అలాగే ముస్లింల సంఖ్య వరుసగా 17.4 శాతం, 19.5 శాతంగా ఉన్నారు. హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి మాట్లాడుతూ న్యాయ సహాయ సేవలను ఎంపిక చేసుకోవడం తప్ప వేరే మార్గం లేని వారికి తగిన ప్రాతినిధ్యం లభించడం లేదని అన్నారు. ‘న్యాయ సహాయ న్యాయవాదిపై విశ్వాసం లేకపోవడం అనేది ప్రదాతల సంక్షేమ సేవలకు సంబంధించిన సాధారణ విధానానికి ప్రతిబింబం. ఇది అటువంటి సేవను పొందిన వ్యక్తి హక్కు కంటే గౌరవప్రదమైన చర్య అనే భావన. నేను దానిని రేషన్‌ షాప్‌ సిండ్రోమ్‌ అని పిలుస్తాను. మీకు ఏదైనా సేవ ఉచితంగా లభిస్తే లేదా దానికి గణనీయమైన సబ్సిడీ ఉంటే, మీరు నాణ్యతను డిమాండ్‌ చేయలేరని పేదలు నమ్ముతారు’ అని అన్నారు. చారిత్రాత్మక అన్యాయాలను పరిష్కరించడానికి, దేశం సానుకూల కార్యాచరణ విధానాలను తీసుకురావాలని ఆయన వాదించారు. ఏది ఏమైనప్పటికీ, చట్టాలు పేదలు, అట్టడుగు వర్గాల పట్ల వివక్ష చూపుతూనే ఉన్నాయని, వారి పరిస్థితిని మరింత దిగజార్చాయని తెలిపారు. ‘వీరిలో ఎస్సీ, ఎస్టీ, దళితులు, ఆదివాసీలు, సామాజికంగా, విద్యాపరంగా వెనుకబడిన తరగతులు, ఆర్థికంగా వెనుకబడిన తరగతులు, మతపరమైన, లైంగిక మైనారిటీలు, దివ్యాంగులు, చట్టానికి విరుద్ధంగా ఉన్న పిల్లలతో సహా అనేక మంది ఇతరులు ఉన్నారు’ అన ఆయన వివరించారు. ‘అప్పుడు స్థితి నేరస్థులు… సెక్స్‌ వర్కర్లు, మానసిక రోగులు, చాలా మంది ఇతరులు ఉన్నారు. వారి ఉనికి, ప్రతి కార్యకలాపాలను నేరంగా పరిగణిస్తారు. అందువల్ల, చాలా తరచుగా చట్టం తప్పు వైపున ఉంటారు. దీంతో భిక్షాటన, వీధి నివాసం, వ్యభిచారం అన్నీ శాంతిభద్రతల సమస్యలుగా పరిగణిస్తారు’ అని చెప్పారు. ‘దేశంలో కనీసం 20 రాష్ట్రాల్లో ఇప్పటికీ యాచక నిరోధక చట్టాలు ఉండటం ఆందోళన కలిగించే విషయం. దిల్లీ, జమ్ము,కశ్మీర్‌లో మాత్రమే ఈ చట్టాలను న్యాయపరమైన తీర్పుల ద్వారా కొట్టివేశారు. ఆ తర్వాత చాలా కాలంగా పోలీసుల దౌర్జన్యానికి గురవుతున్న డి-నోటిఫైడ్‌ తెగలు కూడా ఉన్నాయి. ఈ పరిస్థితుల్లో చట్టానికి విరుద్ధంగా వస్తున్న వారు, దారిద్య్ర రేఖకు దిగువన ఉన్నవారు, అధిక ప్రమాద సమూహాలకు న్యాయ సహాయం కచ్చితంగా అవసరం’ అని ఒరిస్సా హైకోర్టు ప్రధాన న్యాయమూర్తి పేర్కొన్నారు.