. లౌకిక దేశంలో బీజేపీ మతోన్మాదం
. రామమందిరం పేరుతో రాజకీయ చర్యలు
. మైనార్టీ ప్రజల్లో తీవ్ర అభద్రత
. బాబ్రీ విధ్వంసం నుంచి రామమందిర నిర్మాణం వరకు…
లౌకిక భారతంలో కాషాయ పార్టీ కొత్త ఎత్తులు వేస్తోంది. మతం పేరుతో ఉన్మాదాన్ని ప్రదర్శిస్తోంది. అయోధ్యలో రామమందిరం ప్రారంభోత్సవానికి రంగం సిద్ధమైన వేళ… ఒకవర్గం ప్రజల్లో భయం గూడుకట్టుకుంది. కాషాయ శ్రేణుల చేష్ఠలకు, ప్రచారానికి అంతే లేకుండా పోయింది. దేశమంతటా రామనామం పలికేలా ఆదేశాలు, ఉత్తర్వులు, సెలవులు ఇచ్చేయాలని డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు. మోదీ సర్కార్‌ ఇందుకు వంత పాడుతోంది. ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని అయోధ్యలో బాబ్రీ మసీదు కూలగొట్టిన కాషాయ మూకల వికృత, విధ్వంసకర చర్యల నాటి నుంచి నేటి వరకు దేశ ప్రజల్లో ఏదో ఒక తెలియని అభద్రత కొనసాగుతోంది. రాముడు శాంతిమూర్తే అయినా… ఆయన పేరుతో మత, రాజకీయ చర్యలకు పూనుకుంటున్న కాషాయ బీజేపీ మాత్రం ఉన్మాద వైఖరి ప్రదర్శిస్తోందన్న విమర్శలు వెల్లువెత్తుతున్నాయి. భారతదేశం నెల రోజుల నుంచి రామ జపంతో మార్మోగుతోంది. యవత్మల్‌/ముంబై: మధ్య భారతదేశంలోని యవత్మాల్‌ జిల్లాలోని గ్రామాల మీదుగా ఉన్న చిన్న రహదారులపై మినీట్రక్కులు దూసుకుపోతున్నాయి. స్థానిక డివిజనల్‌ కలెక్టరేట్‌ అందించిన సమాచారం ప్రకారం, యవత్మాల్‌ జిల్లాలో తీవ్ర వ్యవసాయ సంక్షోభం కొనసాగుతోంది. రెండు దశాబ్దాలలో 5,800 మందికి పైగా రైతులు ఇక్కడ ఆత్మహత్య చేసుకున్నారు. కానీ ఈ ట్రక్కులు కష్టాల్లో ఉన్న రైతులకు ఎలాంటి ఉపశమనం కలిగించలేదు. బదులుగా, వారికి కనిపించేలా అంటించి ఉన్న పోస్టర్లపై హిందూ దేవుడు రాముడి ఫొటోతో ట్రక్కులు జిల్లా లోపలికి దూసుకుపోతున్నాయి. రైతులను ధాన్యాలు విరాళంగా ఇవ్వాలని ప్రోత్సహిస్తున్నాయి. మూడు దశాబ్దాలుగా హిందూత్వవాదుల నేతృత్వంలోని గుంపు అయోధ్యలో బాబ్రీ మసీదును కూల్చివేసిన తరువాత, ఈ ఏడాది జనవరి 22న ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ రాముడికి ఆలయాన్ని ప్రతిష్ఠించనున్న నగరాన్ని సందర్శించే లక్షలాది మంది భక్తులకు ఆహారం ఇవ్వడానికి ధాన్యం అయోధ్యకు వెళుతోంది. భారతీయ జనతా పార్టీ (బీజేపీ), రాష్ట్రీయ స్వయం సేవక్‌ సంఫ్‌ు (ఆర్‌ఎస్‌ఎస్‌) నేతృత్వంలో హిందూత్వ పరివార్‌లో ఒక భాగమైన విశ్వ హిందూ పరిషత్‌ (వీహెచ్‌పీ) ఈ ట్రక్కులు నడుపుతోంది. యవత్మల్‌లోని సంవిధాన్‌ చౌక్‌ వద్ద కార్మికులు పెద్ద కంటైనర్‌ ట్రక్కులో ధాన్యం బస్తాలను హడావిడిగా లోడ్‌ చేస్తున్నారు. ‘మేము ఈ విరాళాలతో మూడు కంటైనర్‌ ట్రక్కులు నింపగలిగాం. ఇది నాల్గవది’ అని వీహెచ్‌పీ విదర్భ ప్రాంత అధ్యక్షుడు రాజు నివాల్‌ చెప్పారు. అక్కడే ఉన్న వీహెచ్‌పీ వలంటీర్ల ఆలోచనల్లా రైతులను సమీకరించడం, వారిని రామ మందిర ప్రాణప్రతిష్ఠ వేడుకలలో ‘పాల్గొనే అనుభూతి’ కలిగించడం. మోదీ ప్రభుత్వం, దాని హిందూ భావజాల మిత్రపక్షాలు దేశవ్యాప్తంగా విజయవంతంగా ప్రేరేపించగల ఒక సెంటిమెంట్‌. ఏడు దశాబ్దాలుగా, హిందూ గ్రంథాల ప్రకారం రాముడు జన్మించాడని నమ్ముతున్న అయోధ్యలో రామ మందిరాన్ని నిర్మించాలనే ఉద్యమం హింస, తీవ్ర పోటీతో కప్పబడి ఉంది. ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ పీస్‌ అండ్‌ కాన్‌ఫ్లిక్ట్‌ స్టడీస్‌ పరిశోధనా పత్రం ప్రకారం 1990 ప్రారంభంలో రామ మందిరం కోసం బీజేపీ అధ్వర్యంలో జరిగిన ఆందోళన చుట్టూ చెలరేగిన హింసాకాండలో దాదాపు 2,500 మంది మరణించారు. అయితే రామ మందిరాన్ని ప్రారంభించేందుకు మోదీ సిద్ధమవుతున్న తరుణంలో ఆ సమస్యాత్మకమైన గతాన్ని విస్మరించి, రామమందిర ఉద్యమానికి ఒక నిరుపాయమైన ప్రతిష్ఠను అందించి, హిందువులలో మోదీకి శాశ్వతమైన వారసత్వాన్ని సృష్టించే ప్రసిద్ధ సంస్కృతి చర్యలు, చిహ్నాలతో దేశం నిండిపోయింది.
భక్తి గీతాల హోరు… పాప్‌కార్న్‌ వరకు..
సామాజిక మాధ్యమాల నుంచి పాఠశాలల వరకు ఆలయ ప్రారంభోత్సవ ప్రచారం ప్రతిచోటా ఉంది. సంగీత వేదికలన్నీ కొత్త పాటలతో నిండిపోయాయి. శ్రీరాముడు ‘తిరిగి వస్తున్నాడు’ అని నొక్కి చెబుతూ ఈ వేడుకను జరుపుకోవాలని పౌరులను ప్రోత్సహిస్తున్నారు. శ్రీరాముడు జీవితం చుట్టూ కొత్త టీవీ షోలు వచ్చాయి. రియాలిటీ టీవీ షోలు మొత్తం ఎపిసోడ్‌లను శ్రీరాముడిని కీర్తిస్తూ పాటలకు అంకితం చేశాయి. ఏకంగా స్టూడియోలో తాత్కాలిక ఆలయాన్ని నిర్మించారు. న్యూస్‌ టెలివిజన్‌ ఛానల్‌ వాహనాలు భారీ రామ్‌ స్టిక్కర్‌లను కలిగి ఉన్నాయి. అయితే న్యూస్‌ స్టూడియోలు వార్తల చర్చలకు నేపథ్యంగా శ్రీరాముడికి చెందిన పెద్ద కటౌట్‌లను కలిగి ఉన్నాయి. భారతదేశపు అతిపెద్ద దేశీయ విమానయాన సంస్థ ఇండిగో అహ్మదాబాద్‌ నుంచి అయోధ్యకు తన ప్రారంభ విమానంలో శ్రీరాముడు, సీత, లక్ష్మణుడు వలె దుస్తులు ధరించడానికి దాని క్యాబిన్‌ సిబ్బందిని ప్రోత్సహించింది. దేశంలోని అతిపెద్ద సినిమా చైన్‌లలో ఒకటైన పీవీఆర్‌ సినిమాస్‌, ఒక ప్రముఖ హిందీ వార్తా ఛానెల్‌ ఆజ్‌ తక్‌తో కలిసి దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న సినిమా హాళ్లలో ఆలయ ప్రారంభోత్సవానికి సంబంధించిన ప్రత్యక్ష విజువల్స్‌ను ప్రసారం చేయబోతున్నట్లు శుక్రవారం ప్రకటించింది. అలాగే ప్రేక్షకుల కోసం పాప్‌కార్న్‌ కాంబో ఆఫర్‌ను ప్రకటించింది. వాట్సాప్‌, ఇన్‌స్టాగ్రామ్‌లో రీల్స్‌, వీడియోలు ఆలయ ప్రారంభోత్సవానికి సంబంధించిన చిత్రాలతో నిండిపోయాయి. కానీ చాలా మంది ఆనందోత్సాహాల మధ్య తప్పిపోయినది దేవాలయం చుట్టూ జరిగిన ఉద్యమం రక్తపాత గతాన్ని గుర్తించడమని చెప్పారు.
మళ్లీ 1947?
అయోధ్యలోని 16వ శతాబ్దపు బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేతకు దారితీసిన ఆందోళన గురించి నివేదించిన రచయిత నీలంజన్‌ ముఖోపాధ్యాయ… ఈ వేడుకలు ఆగస్టు 15, 1947 నాటి సంఘటనల ప్రతిధ్వనిని కలిగి ఉన్నాయని చెప్పారు. భారతదేశం బ్రిటిష్‌ వలస పాలన నుంచి స్వాతంత్య్రం పొందింది. దేశంలోని పెద్ద ప్రాంతాలు మతాల మధ్య ద్వేషంతో మునిగిపోతున్న సమయం, ఉపఖండం రెండుగా విభజించబడిరది. జనవరి 22, ఆగస్టు 15, 1947 మధ్య అద్భుతమైన సమాంతరాలు ఉన్నాయని అన్నారు. ముఖోపాధ్యాయ ఒక ముస్లిం స్నేహితుడితో ఇటీవల జరిగిన సంభాషణను గుర్తు చేసుకున్నారు. జనవరి 22న పబ్లిక్‌ ట్రాన్స్‌పోర్ట్‌లో ప్రయాణించవద్దని లేదా ఆ రోజు తమ ముస్లిం గుర్తింపును ప్రదర్శించకూడదని ముస్లింలు ఒకరినొకరు హెచ్చరిస్తూ సందేశాలను ఎలా పరస్పరం మార్చుకుంటున్నారో తెలిపాడు. ‘మరోవైపు, విజయవంతమైన హిందువు ఈ భయాన్ని ఆస్వాదిస్తున్నాడు. చాలా మందిలో సామూహిక విజయ భావం ఉంది’ అని ముఖోపాధ్యయ చెప్పారు. అయితే ఇటువంటి వేడుకలు దేశంలోని యువ జనాభా కోసం రూపొందించబడినవని చాలా మంది నమ్ముతారు. దేశంలో సగం మంది 25 సంవత్సరాల కంటే తక్కువ వయస్సు ఉన్నవారు ఆందోళన, బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేత చుట్టూ హింస, మరణాలు సంభవించిన దాదాపు ఒక దశాబ్దం తర్వాత జన్మించారు. ‘నేటి యువతకు బాబ్రీ మసీదు గురించి ఏమీ తెలియదు. ఈ సమస్య చరిత్ర గురించి వారికి ఎప్పుడూ చెప్పలేదు. అందువల్ల, కూల్చివేత వారి ఊహలో భాగం కాదు’ అని సామాజిక శాస్త్రవేత్త నందిని సర్దేశాయి చెప్పారు. ముంబైలోని బీజేపీ మంత్రి మంగళ్‌ ప్రభాత్‌ లోధా ప్రభుత్వ పాఠశాల విద్యార్థులను రాముడిపై వ్యాసాలు, కవితలు, నాటకాలు, అలాగే స్కెచ్‌ పెయింటింగ్‌లు రాయాలని కోరినట్లు ఒక వార్తా కథనం పేర్కొంది. మోదీ ప్రభుత్వం ప్రసారమైన దూరదర్శన్‌ ద్వారా ప్రారంభోత్సవానికి ముందు, ఆలయానికి సంబంధించిన ఇతర కార్యక్రమాలతో పాటు శ్రీరాముడు చుట్టూ ప్రత్యేక కథనాల పరంపరను నడుపుతోంది. నిజానికి, మోదీ ప్రభుత్వం ప్రారంభోత్సవం రోజున కేంద్ర ప్రభుత్వ ఉద్యోగులందరికీ సగం రోజు సెలవు కూడా ఇచ్చింది. బీజేపీ పాలిత ఐడు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు సోమవారం ప్రభుత్వ సెలవు దినంగా ప్రకటించాయి. కొన్ని ఆ రోజు మద్యం అమ్మకాలను కూడా నిషేధించాయి.
దీర్ఘకాల గాయం
ముంబైకి చెందిన 44 ఏళ్ల అబ్దుల్‌ వాహిద్‌ షేక్‌కి, ఈ వేడుక అంతా భయానకంగా ఉంది. ఇది జీవించే బాధను గుర్తు చేస్తుంది. ముంబైలో అతని చుట్టూ అనేక వీధులు కాషాయ జెండాలు, రాముడి పెద్ద కటౌట్‌లతో అలంకరించబడి ఉన్నాయి. బాబ్రీ మసీదు కూల్చివేత తర్వాత తన ప్రాంతాన్ని ద్వేషపూరిత మంటలు చుట్టుముట్టడాన్ని చూసినప్పుడు తూర్పు ముంబైలో నివసించే షేక్‌ కేవలం 13 ఏళ్ల వయస్సులోనే ఉన్నాడు.
తర్వాత రోజుల్లో, హిందూ మితవాద అల్లరి మూకలు అతని పరిసరాల్లోని ముస్లిం ఇళ్లపై దాడి చేశారు. ‘ఆ రోజుల్లో ముస్లింలు స్వీయ నిర్బంధ కర్ఫ్యూలలో జీవించేవారు’ అని ఆయన చెప్పారు. హింసను కట్టడి చేయడానికి ఎటువంటి ప్రయత్నాలు చేయకుండా ఉద్దేశపూర్వకంగా మరచిపోయినట్లు కనిపిస్తోందన్నారు. ‘ప్రభుత్వం మీ పక్షాన ఉన్నప్పుడు నేరం కూడా వేడుకగా మారుతుంది’ అని తెలిపారు. ఆ రోజుల్లో అతనికి ఉన్న భయం ఇంకా పోలేదు. ‘జనవరి 22 సమీపిస్తున్న కొద్దీ చాలా మంది ముస్లింలు ఆ రోజు ఇంట్లోనే ఉండడం గురించి ఒకరితో ఒకరు మాట్లాడుకుంటున్నారు’ అని అన్నారు. షేక్‌ వంటి చాలా మంది ముస్లింలకు జనవరి 22 మళ్లీ స్వీయ కర్ఫ్యూగా ఉంటుంది.
